افیولیت | ophiolite

مطالبی درباره وجود الماس در افیولیت ها! 👇👇👇👇

مطالبی درباره افیولیت عمان:

Ophiolites, diamonds, and ultrahigh-pressure minerals: New discoveries and concepts on upper mantle petrogenesis
Yildirim Dilek, Jingsui Yang

Lithosphere (2018)

https://pubs.geoscienceworld.org/gsa/lithosphere/article-abstract/525853/ophiolites-diamonds-and-ultrahigh-pressure?redirectedFrom=fulltext

♨Ultra-high pressure and ultra-reduced minerals in ophiolites may form by lightning strikes
(Keywords: diamond in ophiolite, silicides, carbides, native metals, fulgurite, fullerenes, lightning)
(c)2017
Geochemical Perspectives Letters
⬇ https://www.geochemicalperspectivesletters.org/documents/GPL1744_noSI.pdf

تاکنون طبقه‌بندي‌هاي مختلفي براي مطالعه و درک بهتر وقايع افيوليتي ارائه شده است. در اواخر قرن بیستم میلادی، نظریاتی راجع به وجود منشاءهای متنوع برای انوع افیولیت‌ها ارائه گردید، به‌طوری‌که تشکیل برخی از افیولیت‌ها را به محیط‌های ریفت اقیانوسی و برخی دیگر را به محیط‌های قوسی (جزایر قوسی، پشت قوس، پیشانی قوس) و حوضه‌های کوچک اقیانوسی نسبت دادند (کلمن، 1972) و مسئله تشکیل افیولیت‌ها در محیط‌های سوپراسابداکشن مطرح گردید. شايد بتوان افيوليت‌هاي ليگورايد و اسماعيل را به‌عنوان دو عضو نهايي براي تغييرات سنگ‌شناسي افيوليت‌ها معرفي کرد (بودينيه و گادارد ، 2003): (الف) افيوليت‌ ليگورايد که داراي «توالي گوشته کم‌تر ديرگداز» بوده و اغلب از لرزوليت تشکيل شده است، و (ب) افيوليت‌ اسماعيل که داراي «توالي گوشته به‌شدت ديرگداز» بوده و اغلب از هارزبورگيت تشکيل شده است. بر اين اساس، افيوليت‌ها را از نظر پريدوتيت‌هاي گوشته‌اي بر جاي مانده به دو گروه بزرگ تقسيم کردند (نيکولاس و جکسون ، 1972؛ بوديه و نيکولاس، 1985. در حقیقت، بر اساس تفاوت‌هایی مانند ماهیت پریدوتیت‌های گوشته‌ای، بود یا کمبود و حتی نبود گابروهای لایه‌ای و نیز دایک‌های ورقه‌ای، که در افیولیت‌های شرق مدیترانه نسبت به انواع افیولیت‌های موجود در غرب مدیترانه دیده می‌شود آنها را به دو دسته کلی تقسیم بندی نموده‌اند:
1- افيوليت‌هايي که مقطع پوسته‌اي ضخيم و پيوسته داشته و مقطع گوشته‌اي آن‌ها اساساً هارزبورگيتي است، که به آن‌ها افيوليت نوع هارزبورگيتي يا HOT مي‌گويند. اين گروه از افيوليت‌ها درجه ذوب بخشي بالايي را تحمل کرده‌اند و بيانگر گسترش سريع پشته‌هاي (يا برآمدگي‌هاي) ميان اقيانوسي هستند. بازالت‌هاي همراه آن‌ها از نوع تولييتي هستند. اين افيوليت‌ها داراي گابروهاي لايه‌اي، گابروهاي ماسيو (ايزوتروپ)، نفوذي‌هاي ورليتي و پلاژيوگرانيت‌ها بوده و دايک‌هاي ورقه‌اي در آن‌ها توسعه يافته‌اند؛
2- افيوليت‌هايي که مقطع پوسته‌اي نازک و ناپيوسته داشته و مقطع گوشته‌اي آن‌ها اساساً لرزوليتي است که به آن‌ها افيوليت نوع لرزوليتي يا LOT مي‌گويند. اين گروه از افيوليت‌ها درجه ذوب بخشي پاييني را تحمل کرده‌اند و نشان‌دهنده گسترش آرام پشته‌هاي ميان اقيانوسي هستند. اين افيوليت‌ها با کمبود يا نبود گابروهاي لايه‌اي و کمپلکس دايک‌هاي ورقه‌اي و در مقابل فراواني گابروهاي پگماتيتي شناخته‌ مي‌شوند.
البته Boudier & Nicolas (1985) گروه سومي از افيوليت‌ها با ترکيب حدواسط را نيز معرفي نموده‌اند.
در جدول 1 مقایسه کلی بین دو نوع افیولیت نوع LOT و HOT ارائه گردیده است.
يکي ديگر از طبقه‌بندي‌هاي متداول در متون علمي، به‌صورت افيوليت‌هاي مديترانه شرقي (مانند افیولیت ورونوس، عمان، و نایین، عشین در ایران مرکزی و ...)و افيوليت‌هاي مديترانه غربي(مانند افیولیت کورس، و جندق، پشت بادام در ایران مرکزی و ...) است (شکل 1-2). بر اساس مطالعات ديلک و همکاران (2007) مقايسه ترکيب دايک‌ها و گدازه‌ها در دو نوع افيوليت‌هاي شرقي و غربي نشان مي‌دهد که دايک‌ها در انواع شرقي ماهيت تولييت جزاير قوسي و کالک‌آلکالن داشته (مانند افيوليت‌هاي ورينوس ، عمان) و در مقابل در افيوليت‌هاي نوع غربي ماهيت آن‌ها بيش‌تر مورب (تولييت آبيسال ) (مانند افيوليت کورس ) است. در نگاره 4-الف، نقشه ساده شده‌ای از ناحیه مدیترانه شرقی و پراکندگی افیولیت‌های نئوتتیس و نواحی درزشدگی و در نگاره 4-ب نیز بخشی از افیولیت‌های مناطق مدیترانه غربی مشاهده می‌شود.